Guitar Pro 5: Soạn nhạc như dân Pro (Phần 3)

Bạn dùng Guitar Pro 5 để làm gì?

Sáng tác nhạc? Phối khí? Tập chơi Guitar?

Bất kể nhu cầu của bạn là gì, khi dùng phần mềm nào cũng phải master được những kỹ năng thiết yếu nhất, thành thạo hết các chức năng nổi bật.

Bạn mất bao lâu để làm được điều đó với Guitar Pro 5? 1 ngày, 1 tuần hay 1 tháng?

Tôi sẽ giúp các bạn làm được điều đó trong 30 phút.

Trước hết, tôi khuyên bạn nên đọc Phần 1 và Phần 2 của loạt bài về Guitar Pro 5 để nắm được các tính năng quan trọng và kinh nghiệm cấu hình sử dụng chuyên nghiệp.

Trong phần 3, bạn sẽ thu được các mẹo, kinh nghiệm sử dụng Guitar Pro 5 để soạn nhạc. Nắm được những điều này, bạn sẽ tiết kiệm được hàng trăm, hàng nghìn giờ làm việc về sau.

Tùy bạn có thể tin hay không, với tôi và cộng sự của tôi ở Tạp chí MIX – Phạm Bình, điều đó là sự thật.

Soạn nhạc trên Guitar Pro 5

Guitar Pro 5 cho phép bạn soạn nhạc bằng 3 cách:

1. Sử dụng chuột
2. Sử dụng bàn phím máy tính (chủ yếu là NumPad)
3. Keyboard có hỗ trợ MIDI (hoặc Guitar MIDI)

Lời khuyên của MIX: Vì tính năng nhập liệu từ MIDI Input của Guitar Pro 5 chưa tốt, nên tôi khuyên các bạn nên bỏ qua cách số 3.

Bạn có thể soạn nhạc trực tiếp trên Score (bản nhạc) hoặc Tablature (chuyển qua lại giữa 2 chế độ này bằng cách nhấn phím TAB) đều được.

Tốc độ soạn nhạc có thể được cải thiện tới 300% nếu bạn sử dụng thành thạo phím tắt thay vì lọ mọ với con chuột và toét mắt tìm các nút bấm nhỏ xíu.

Guitar Pro 5 có tới gần 100 tổ hợp phím tắt. Thật may, bạn không cần phải nhớ hết đống hổ lốn đó!

Team MIX đã tổng hợp giúp bạn những tổ hợp phím tắt quan trọng nhất cần ghi nhớ trong bảng dưới đây:

Tất nhiên, chúng tôi không quên 4 tổ hợp phím tắt “huyền thoại” Copy (Ctrl+C), Paste (Ctrl+V), Cut (Ctrl+X) và Save (Ctrl+S)!

Nhập liệu nhanh bằng Import tài nguyên có sẵn

Tại sao tôi lại đề cao sự quan trọng của tính năng này trong khi soạn nhạc trên Guitar Pro 5?

Thứ 1, xin nói rõ, tôi không khuyến khích các bạn Import nhạc của người khác vào sản phẩm của mình.

Thứ 2, người soạn nhạc chuyên nghiệp thường có một thư viện những ý tưởng âm nhạc được ghi lại dưới nhiều dạng thức khác nhau. Như tôi và Phạm Bình thì hay ghi trực tiếp vào Guitar Pro. Với những người có khả năng chơi Keyboard, họ có thể ghi lại ý tưởng dưới dạng file MIDI hoặc 1 project nho nhỏ.

Thứ 3, có rất nhiều thư viên MIDI bán các câu giai điệu mẫu, texture, câu riff sử dụng trong sản xuất âm nhạc đại trà (đặc biệt là Dance, Pop, R’n’B). Người dùng có thể sử dụng tính năng Import MIDI để nhập trực tiếp các câu mẫu vào track Guitar Pro!

Các định dạng được hỗ trợ: MIDI, MusicXML, ASCII (viết theo dạng Tablature), PowerTab và TablEdit.

Guitar Pro 5 – MIDI Import

Đáng nhắc đến nhất là chức năng Import file MIDI. Với chức năng này, Guitar Pro 5 cho bạn rất nhiều lựa chọn:

• Nhập vào 1 hoặc nhiều track (nếu file MIDI chứa nhiều track khác nhau như Drums, Bass, Guitar…)
• Chỉ nhập Tiêu đề bản nhạc, sự thay đổi của nhịp phách
• Gộp các nốt đánh quá sát nhau thành hợp âm. Đây là tính năng quý hơn vàng giúp bản nhạc bớt lộn xộn sau khi import bởi khi đánh hợp âm (đặc biệt là trên guitar) không phải lúc nào tất cả các nốt cũng được kêu cùng 1 lúc! Giữa nốt này và nốt kia có thể lệch nhau vài chục đến hàng trăm mili-giây do cách người chơi thể hiện. Guitar Pro 5 sẽ tự nhận biết và đưa chúng vào thành 1 hợp âm đánh cùng 1 lúc. Gọn. Sạch. Đẹp.
• Quick Import. Guitar Pro tự động tạo 1 file mới và nhập toàn bộ nội dung file MIDI. Nếu bạn muốn sử dụng 2 kênh MIDI cho mỗi track thì click chọn Use 2 Channels Per Track

Mẹo của MIX: Khi Import nội dung cho các track guitar và bass, do file MIDI không lưu thông tin về vị trí bấm trên cần đàn, Guitar Pro 5 sẽ tự động sắp xếp thế tay tối ưu cho người chơi bằng tính năng Automatic Finger Positioning (xem phần I)

Sử dụng thư viện hợp âm

Khi phải soạn nhanh những đoạn chơi hợp âm, hoặc đơn giản chỉ là cần tra cứu, thư viện hợp âm của Guitar Pro 5 sẽ trợ giúp bạn rất nhiều. Gọi thư viện hợp âm bằng phím A.

Guitar Pro5 – Chords Library

Cách sử dụng rất đơn giản, bạn chỉ việc chọn hợp âm mong muốn sau đó thêm vào thư viện sử dụng riêng cho bài hát bằng cách nhấn nút Add.

Guitar Pro 5 – Thư viện hợp âm cho riêng 1 bài hát

Việc tổ chức thư viện các hợp âm riêng cho bản nhạc đang soạn sẽ giúp bạn tiết kiệm được rất nhiều thao tác. Thay vì phải nhập từng nốt cho các đoạn chơi hợp âm, bạn chỉ việc chọn tên hợp âm, nhấn Enter.

Guitar Pro 5 chia các hợp âm ra làm 3 nhóm giúp việc tìm, chọn hợp âm trở nên rất dễ dàng, nhanh chóng. 3 nhóm đó là: Simple (đơn giản), Medium (Khó vừa) và all (cả 2 loại trên).

Drums Track

Khi tạo mới 1 track, Guitar Pro luôn hỏi bạn tạo track cho nhạc cụ thông thường hay là cho Percussion. Vì bản thân Track Percussion có những đặc tính riêng của nó về kí âm lẫn kênh MIDI (mặc định là kênh 10).

Guitar Pro 5 – Drums & Percussion

Bạn có thể chọn nhiều Drum Kit khác nhau để có âm thanh phù hợp hơn với thể loại nhạc đang soạn. Nhưng đa số các soundcard phổ thông chỉ cung cấp 1 vài loại âm thanh rất hạn chế mà thôi. Tuy nhiên, trong phạm vi soạn nhạc, thế là đủ.

Mẹo của MIX: Hãy tập nhớ các con số gán cho từng thiết bị của bộ trống và percussion rồi viết trống bằng NumPad (hàng phím số phụ trên bàn phím). Bạn sẽ không tìm được cách nào nhanh hơn đâu! 😉

Quản lý bản nhạc với các Marker

Một bản nhạc thường được chia ra làm nhiều phần khác nhau. Ví dụ: Intro, Verse, Chorus, Interlude, Bridge…

Bạn có thể dùng tính năng đánh dấu Marker để đánh dấu những phần đó hoặc thậm chí đánh dấu những điểm bắt đầu thay đổi thuộc tính của bản nhạc (tempo, Volume) hoặc của 1 track nào đó.

Guitar Pro 5 – Markers

Sử dụng tốt tính năng này, việc chuyển qua, lại giữa các đoạn trong bản nhạc sẽ trở nên nhanh chóng, dễ dàng hơn bao giờ hết (phím tắt Ctrl+Tab và Shift+Tab).

Guitar Pro 5 – Insert Marker

Để đánh dấu 1 thời điểm, bạn vào Menu Markers, chọn Insert… (Shift+Ins). Sau đó đặt tên và chọn màu cho Marker. Cuối cùng nhấn Ok.

Guitar Pro 5 – Markers List

Để quản lý danh sách các Marker, bạn vào menu Markers, chọn List… rồi chỉnh sửa, thêm bớt các Marker theo ý mình.

Mix Table

Đây là một chức năng rất hay cho phép bạn thay đổi nhạc cụ, tempo, volume, các tham số về hiệu ứng… ngay trong 1 track mà không cần tạo thêm track nữa. Bạn chọn điểm cần thay đổi trên khuông nhạc hoặc Tablature, nhấn F10 để gọi hộp thoại Mix Table.

Guitar Pro 5 – Mix Table

Muốn thay đổi tham số nào, bạn click chọn tham số đó, chọn giá trị muốn gán.

Nếu bạn muốn tạo ra sự thay đổi dần dần trong các tham số này thì chọn một giá trị ưng ý trong mục Transition. Tất cả các hiệu ứng (trừ Tempo) đều cho phép áp dụng hiệu ứng cho riêng track đó hoặc cho toàn bản nhạc.

Lời khuyên của MIX

Nhớ hết các phím tắt quan trọng

Thành thạo phím tắt sẽ giúp bạn tiết kiệm được một lượng thời gian không hề nhỏ và tăng đáng kể hiệu quả làm việc. Đây là thói quen nên có với bất cứ phần mềm nào chứ không chỉ riêng Guitar Pro 5.

Các thao tác khi soạn nhạc hầu hết đều có thể làm tốt với các phím Numpad (bộ bàn phím số phụ, chỉ có hiệu lực khi bật Numlock).

Tận dụng tối đa các công cụ phụ trợ

Hãy nghĩ đơn giản, nhà sản xuất không làm ra các công cụ phụ trợ trong phần mềm cho… vui. Vì thế, hãy tận dụng chúng!

Đọc kỹ Hướng dẫn sử dụng

Tham khảo thêm phần Help của phần mềm để có thể tận dụng được tối đa sức mạnh của nó. Trong phần trợ giúp của mọi phần mềm đều có chứa rất nhiều Tips & Tricks (những gợi ý, hướng dẫn, mẹo nhỏ) rất hay và hữu ích.

Liên tục lưu phần việc đang soạn dở

Bạn chắc chắn sẽ phát điên nếu một ngày đẹp trời, tác phẩm vĩ đại bạn soạn sau 18h liên tục đột nhiên… biến mất vì mất điện hoặc sự cố máy tính. Vì thế, hãy liên tục lưu file. Phím tắt Ctrl+S là phao cứu sinh của bạn!